Encartada Fabrika-Museoak fabrika zahar bat bisitatzeko aukera eskaintzen du, duela 100 urte baino gehiago sortu zen egoera berean. 2007tik, XIX. mendeko fabrika hau museo bihurtu da, eta bisitatzen dutenak industria-iraultzaren hasierara eramaten ditu. Asko dira ehun urte hauetan fabrikan ekoiztu ziren artikuluak. Ehungailuetatik txapelak, galtzerdiak, txanoak. . . atera ziren, baita mantak ere, erakusketa txiki honek erakusten duen bezala. Ehun sendo eta gogorreko artilezko piezak, bilbea eta irazkia bateratzen dituen batanatu ertaina aplikatzen zitzaienak, muturrak gezi solteetan errematatuz. Emaitza aterperako oinarrizko artikulu bat zen, manta gisa erabiltzeaz gain, euriari eta haizeari aurre egiteko longain gisa erabil zitekeena, edo bat-bateko toldo gisa antola zitekeena eguraldi txarretik babesteko. Lursailean bizi zirenentzat eta funtzio anitzeko aplikazio-elementu bat behar zutenentzat erabilgarriak zirenez, artzain-mantak bezala ezagutu ziren, baina beste erabilera batzuetarako ere erabili ziren: horrela, infanteriako gorputzek 1960ko hamarkadara arte izandako borroka militar ia guztietan erabili zituzten.

Vicente Porto Paúl gudariaren manta. Artzain-mantatik manta militarrera.

Museoan ikusgai dagoen artzain manta edo gudari manta Vicente Porto Paulena izan zen. ANV 1 Olabarriko gudaria izan zen, 1936ko Gerra Zibilaren testuinguruan Eusko Jaurlaritzak eratutako armada milizianoaren batailoietako bat.

Gudarientzako mantak

1936an, Eusko Jaurlaritzak hainbat enpresaren ekoizpena erabili zuen, besteak beste, La Encartada S. A. Aukeratutako piezak oinarrizko manta horiek izan ziren, artzain-manta bezala ezagutzen direnak eta oraindik fabrikan dauden Ninet ehundegi katalanetan eginak.

Gudariak: armada milizianoa

Gudari gehienak Euskadiren defentsan pertsonatutako boluntario taldeak izan ziren. ANV 1 Olabarri batailoia, Vicente kide zuena, 1936ko abuztutik irailera bitartean sortu zen. Eusko Abertzale Ekintzaren diziplinapean sortua, gehienak Bizkaia ingurukoak ziren, eta gipuzkoar talde txiki bat ere bai, Mola jeneralaren tropek Nafarroatik egin zuten aurrerapenaren aurrean nabarmendu zena.

Irazki eta bilbedun memoria

Artzain-manta gisa egin zuten, eta Vicente Porto Paúl gudariaren ekipamendu militarrerako erabili zuten. Gerra amaituta, etxera itzultzen lagundu zioten, eta han lisatzeko oinarri gisa erabili zuten hainbat hamarkadatan. 2007an, Vicenteren familiak museoari eman zion dohaintza. Bertan, orain, museoa egin zuten pertsonen eta makinen memoria gisa erakusten da, baina baita gerra-agertokian lagundu zion gizonaren testigantza gisa ere. Tapaki bat, ondare industrial eta belikoaren ikur eta adibide gisa, baina, batez ere, hil edo bizikoa.



Aldez aurretik erreserba egin behar da laencartada@bizkaia. eus helbidearen bidez edo 94 680 07 78 telefonora deituz.